Uflaks, eventyr og nyttige ord på islandsk

Natur og kultur fjellet Esja speglar seg i konsertbygget Harpa

Eg har nesten alltid vore grei og ansvarleg. Eg gjer stort sett slikt eg får beskjed om, ventar på tur, gjer meg kjent med og følgjer regelverk, les oppslaga, går med obligatorisk munnbind, spriter hendene, krangler lite, bruker lommeplagg og nys ikkje "i armhulen" ( det var mykje snakk om å nysa i armhola ein periode, men det er beint fram umogleg - prøv!). Eg går heller ikkje skoa av meg i utide.

Askepott?

Det gjorde jo ho dama her. Kan det ha vore Askepott, tru? Skoen låg der på fortauet  ein tysdag morgon, han var ein litt dryg Askepott-storleik, nærare 39, trur eg.

Men tenk nå,  dersom ikkje prinsen hadde hatt augo med seg då klokka slo 12 og oppdaga

kor er prinsen her?

den ørvesle silke- eller glasskoen (her er det usemje), då han sprang etter Askepott slik eventyret fortel. Då er det slett ikkje sikkert han hadde funne henne att. Då hadde skoen lege der og snødd ned. Askepott hadde framleis blitt hundsa og utnytta av stemor og dei slemme stesøstrene og prinsen hadde gått under av ulukkeleg kjærleik og gifta seg med ei eller anna hertuginne av Sachsen-Coburg. 

Vert'kje eventyr av slikt, veit du. Må ha litt flaks.

Flaks?

Eg har fått covid. Det er omlag ein månad sidan eg tok 3. dose og eg var ganske dårleg etterpå, eg reagerte skikkeleg. Her om dagen fekk eg vondt i halsen og blei forkjøla eg tok hurtigtest  - hradprof -  og då kom det opp ein strek nummer to.

Kva har eg gjort? Ingen tango, ingen reiser, ingen ting som er gøy og sprelsk og opprørsk. Eg går bare i butikken for å kjøpa mat, for søren! På butikken og alle andre stader er det grímaskylda, altså plikt til å gå med munnbind, det gjer eg sjølvsagt. 

Mannen min, som jobber, og treff folk og er ute i livet, fekk negativ test. Vi tok PCR-test også.

Då blei det isolasjon  - einangrun -  på meg og karantene  - sóttkví  - på mannen. Han tok med dyna og flytta på gjesterommet og eg troner åleine på soverommet med alle papirlommetørkleda mine. Vi har ordna sprayflaske med såpevatn og mikrofiberklut, og eg tørker etter meg på dørhandtak og kjøkenskåp og alle stader eg trur eg har tatt på. 

Vi vinker og smiler (eg smiler sjeldan) til kvarandre på to meters avstand.

Flau...

Det verste er at eg er flau. Ja, det er dumt, til og med Nakstad er blitt smitta, høyrer eg, men eg føler meg litt spedalsk. Har ikkje lyst til å fortelja det til nokon. Korleis blei eg smitta? Når og kor var eg uforsiktig? Kva har eg gjort? Sannsynlegvis  tafsa eg på feil tomatboks då eg var på butikken, den med bulk i som eg sette tilbake, som nokre andre - SOM VAR SMITTA - hadde sett tilbake på hylla før.  

Sur er eg.

Nye og nyttige ord på islandsk

gríma  - munnbind  (dette er då eit kjempefint ord, folkens, mykje kulare enn munnbind!)

grímaskylda - bruk av munnbind er obligatorisk

einangrunn - isolasjon

sóttkvi  - karantene

hradprof - hurtigtest

helvitis andskotans farsótt!! ( denne får de finna ut av sjølv)

God helg.

Fuglar på Tjõrnin

Svigermor Svanes herlege hardangerlefser og Covid-tidtrøyte

På sølvplass

Her i veka var Island på sølvplass blant OECD-landa i mest smitta pr 100 000, vi vonar vi ikkje er lenge på pallen.

Det meste av hyggelege og sosiale ting er avlyst, folk er i karantene eller på heimekontor, det bles noko skrekkeleg med sludd i kasta og kjem til å fortsetje med det. Det er framleis temmeleg mørkt, sjølv om sola har snudd. 

Pyntebilete m soloppgang

Islandsk språk har ikkje noko ord for
 "God morgon"  -  stopp opp litt og tenk over det.

Nyttårsforsetta

er vel overstått, håper eg? Slik halvvegs i januar er ein ofte ferdig med slikt. Då kan det vera greitt å halda seg i ro i god covidstil, og bake hardangerlefser for å halda oppe BMI'en. (For ikkje å blåsa vekk.)

Svigermor mi, Margit Svanes laga nokre deilige hardangerlefser. Vi har laga dei av og til sidan, mannen min og eg. Veldig gode, som sagt, fine å ha i frysen, tiner fort om det kjem folk på kaffi, og gode å eta sjølv, om det ikkje kjem folk.

 Oppskrifta kjem her, pluss instruksjonsvideoar. Kjekt å sjå kva ein kan gjera med mobilen og eit lite stativ.

Takka eg steikjer på er ei tjukk aluminiumsplate som du kan leggje rett på steiketoppen på komfyren.  Har du induksjonstopp bør du skaffa deg ei slik "mellomplate"  som eg har, elles blir  ikkje takka varm.  Mellomplata får induksjonstoppen til å tru at alt er i orden.

Det skal gå fint å steikja desse lefsene på ei turr steikjepanne også.

Eg lagar halv porsjon, fordi eg er litt lat.

Då er oppskrifta slik:

Svigermor Svanes herlege hardangerlefser 1/2 porsjon

125 g smør

2,5 dl lys sirup

5 dl surmjølk/ kulturmjølk

1kg sikta hveitemjøl 

2 ts natron

mål opp smør og sirup  - la det få romtemperatur. Rør det saman før du tilset resten av ingrediensane, ver gjerrig på mjølet, det skal halda til utbaking også.

Rør saman og kna litt på bordet. Del deigen i små bollar, og kjevle dei ut.

Når takka er blitt passe varm og du har kjevla ut mange nok emner, kan du begynna å steikja. Temperaturen bør vera slik "passe", altså først må takka bli varm og så må du nok slå ned temperaturem slik at lefsene vert steikte utan å bli brende, fint lysebrune skal dei vera.

Dersom det går ei i stykker når du steikjer, er det ei prøvelefse, den kan du eta. På videoen hyler induksjonstoppen, det er slikt induksjonstoppar gjer.

Eg maser fælt om at emna er tjukke i denne videoen, men dersom du kjevlar for tynt,  vert dei tørre, og ikkje så gode. Det har eg også testa.

Lefsene er herlege med smør og sukker, og gjerne kanel.

Velbekomme!

Farsælt nýár

Kaldt!

Frå Heidmörk

ikkje at det er så skrekkeleg mange kuldegrader, men vinden går bokstaveleg talt gjennom marg og bein. Eg føler eg må leggje meg "frampå" for ikkje å bli teken av vinden (eller vippa av pinnen). På Snæfellsnes held dei ungane vekke frå skulen fordi dei kan blåsa bort. Det er eit skrekkeleg uvér nordpå, i natt kjem det skrekkeleg uvér sørpå.

Island er alle lågtrykks mor, slik er det.

Litt kaldt inne også, det er noko tull med radioatoren i entreen og golvvarmen på badet. Eg ringde til varmemannen og tala islandsk, eg fekk gjennom bodskapet. Rart med varmekjelder  som svikter i kuldeperiodar, er dette karma? Hugsar kuldeperioden i Belgia og chauffagen som rauk

Jul og mat

Barna kom, det var veldig kjekt. To slags julekaker er etne opp. Korkje Grýla, jólakötturinn eller Lussi kom for å ta oss, så vi må ha vore greie, (greie nok?)

Kalkunbrystet og lammesadelen var veldig gode, sjølv om vi sakna pinnekjøt.
Vi fann ein ny vri på rosenkålen: 

- reins og del rosenkål i fire

- bland smør, kvitlauk, pittelitt chiliflak, brødrasp og parmesan med rosenkål

- sleng over litt olje  og bak i omnen  medan kalkunbrystet kviler.

Fine hestar på tur i Heidmörk.

Laga mat etter framandspråklege oppskrifter er ein god måte å læra  på. Blandar det nyttige og det behagelege, det liker vi. Dessutan må vi ha i oss mat så vi har tilstrekkeleg BMI til ikkje å bli tekne av vinden.

Vi har også tenkt mykje på å laga svigermor Svanes himmelske hardangerlefser. Det vert ei utfordring på induksjonstopp, men vi trur vi har ein metode.

Perlan

Vi var på tur i byen og i Heidmörk. Vitja Perlan som er eit slikt teknisk museum,  det ligg i eit populært turområde. I Perlan finn du mykje spennande informasjon om natur, flora, fauna og ikkje minst geologi  - jordskjelv, vulkanar og alt som skjelv og spruter på Island. Her er også eit planetarium med ein nydeleg film om nordlys. Frå toppen av bygningen, som er ein glaskuppel, har du flott utsyn over heile byen og vel så det.

Nyttår

var veldig bråkete. Også begynte dei tidleg med rakettar, og heldt på lenge.

Det var imponerande mykje rakettar nede på hamna. Men alle bykattane som eg er så glad i, gjekk med halen mellom beina alt om ettermiddagen...

Mannen tok video på nyttårsafta, den ligg under her.

Covidnytt

Omikronvarianten av Covid har slått til, og akkurat nå er vi visst nummer to  eller tre i verda med mest smitte i høve til folketalet. Kjekt å vera på pallen lizm....( not!)

Heldigvis er vi veldig vaksinerte her, vaksinering av barn er også i gang, så Omikron skaper ikkje meir press på intensivpleien på sjukehusa. Men Omikron har ført til at utestadene stengjer kl 22.00. Så nå fyk alle turistane  rundt i vinden på gatene i staden for å sitje trygt på pub eller kafé.